شناسایی ژنوتیپ های بومی زرشک (دانه دار و بی دانه) در رویشگاه‌های طبیعی آن در استان سمنان

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایران

2 عضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران

3 عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران

چکیده

    به منظور شناسایی و ارزیابی مقدماتی ژنوتیپ­های بومی زرشک (دانه­دار و بی­دانه)، طی سه سال در مراحل مختلف رشدی رویشگاه­های منتخب این گونه در استان سمنان مورد پایش قرار گرفتند و نسبت به علامت_گذاری، ثبت موقعیت جغرافیایی و خصوصیات مهم ژنوتیپ­ها با استفاده از دستورالعمل اتحادیه بین­المللی محافظت از ارقام جدید گیاهی (UPOV) اقدام شد. نمونه­های گزینش شده با پلاک مشخص شدند و در فصل مناسب از هر نمونه پاجوش تهیه شد تا جهت بررسی بیشتر و تکثیر مورد استفاده قرار گیرند. گیاه زرشک در بیشتر مناطق کوهستانی و ارتفاعات محدوده شمالی استان، اطراف شهرستان­های شاهرود، دامغان، سمنان و گرمسار به وفور دیده می­شود. مناطق ذکر شده فوق اغلب کوهستانی در ارتفاع بین 1300 تا 2300 متر دارای زمستان­های نسبتا سرد و تابستان­های خنک با رطوبت نسبی بالا می­باشند. در مجموع 28 صفت رویشی و زایشی گیاه زرشک مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج این بررسی تعداد 21 ژنوتیپ دانه­دار و دو ژنوتیپ بی­دانه در استان سمنان شناسایی شد. تجزیه خوشه­ای به روش وارد برای داده­های مزرعه­ای، ژنوتیپ­های مورد مطالعه را در هفت گروه قرار داد. همچنین نتایج تجزیه خوشه­ای حاکی از قرار گرفتن ژنوتیپ­های بی­دانه موجود در استان با ژنوتیپ­های دانه­دار همان منطقه در یک گروه بود.

کلیدواژه‌ها