ارزیابی تحمل به شوری زرشک بی‌دانه

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشی بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

2 استادیار پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

3 کارشناس پژوهش، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

4 کارشناس آزمایشگاه، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

چکیده

چکیده
تنش شوری یکی از دشوارترین چالش­های کشاورزی تامین غذای جمعیت رو به رشد جهان مطرح بوده و افت محصول ناشی از آن، سالانه 27/3 میلیارد دلار خسارت را به کشاورزان وارد می­نماید. برای غالب شدن به این چالش زیست محیطی، برنامه­ ریزی مدون با شاخص‌های مهم و موثر،  امری ضروری است. یکی از این شاخص­ها، انتخاب گیاهان مقاوم برای توسعه کاشت و بهبود تولید در شرایط شور است. اطلاعات اولیه ناشی از بازدیدهای میدانی نشان داد که زرشک بی­دانه می­تواند، شرایط آب و خاک شور را تحمل و از عملکرد مطلوبی برخوردار و به عنوان گیاهی که کارکردهای متفاوتی نیز دارد، مورد توجه قرار گیرد. نتایج حاصل از پژوهش انجام شده نیز نشان داد که این گیاه با سازو­کارهای مختلف، می­تواند سطوح بالای شوری را تحمل نماید. با وجود کاهش رشد در شوری بالای 9 دسی­زیمنس بر متر آب آبیاری، مقاومت فیزیولوژیکی گیاه از طریق تولید اسمولیت­های ثانویه و بقاء در شرایط شور تا حد 15 دسی­زیمنس بر متر مشاهده شد. بر این اساس، در رویشگاه­های مناسب برای پرورش زرشک، می­توان با مدیریت مناسب محیط ریشه و کنترل شوری عصاره اشباع خاک تا 12 دسی‌زیمنس بر متر، از منابع آب و خاک شور برای پرورش زرشک بی­دانه، استفاده کرد. مقاومت گیاه در برابر شوری 15 دسی­زیمنس بر متر عصاره اشباع خاک، نشان از تاب آوری بالای آن به شوری دارد که ناشی از تولید ترکیبات فنلی گسترده در اندام های مختلف است که این ترکیب ها دارای خواص دارویی بوده و قابل استخراج می­باشند.

کلیدواژه‌ها