اهمیت گیاه زرشک گونه Berberis thunbergii در ذخیره کربن و مقایسه مقدار آن در اندام‌های مختلف

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

2 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی علوم خاک- مدیریت حاصلخیزی و زیست فناوری خاک، گرایش شیمی و حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه- کارشناس

چکیده

جذب کربن در اندام­های گیاهان و یا ذخیره آن در خاک محل رویش آن­ها، یکی از ارزان­ترین راهکارهای مقابله با تغییرات اقلیمی ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای و اثرات منفی آن بر آب و هوای کره زمین به ­شمار می­رود. توان گونه­های مختلف و حتی هر یک از اندام­ها­ی گیاهی در جذب و ذخیره کربن متفاوت است. گونه زرشک زینتی، درختچه­ای است که به ­طور گسترده در فضای سبز شهری مورد استفاده قرار می­گیرد. لذا با هدف تعیین مقدار اهمیت آن در جذب و ذخیره کربن، آزمایشی بدین صورت انجام شد که پس از تکمیل مرحله رشد رویشی و در زمان ظهور میوه­ها در اوایل پاییز، تعدادی از درختچه­های این گونه، از سطح شهر سمنان به صورت تصادفی انتخاب و نمونه‌برداری از برگ، شاخه­های یکساله، شاخه­های چند ساله، میوه و ریشه انجام گرفت. درصـد کربن آلی در نمونه­ها با روش احتراق خشک در کوره الکتریکی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که از نظر مقدار کربن ذخیره شده در اندام­های مختلف گیاه، برگ زرشک، کمترین مقدار کربن (52/0 گرم) را داشت و با سایر اندام­ها از این نظر اختلاف معنی­دار نشان داد. بیشترین مقدار ذخیره کربن به­ترتیب در شاخه­های چند ساله، ریشه، میوه زرشک و شاخه یکساله اندازه­گیری شد. هرچه چگالی اندام گیاهی بیشتر باشد، مقدار ذخیره کربن در آن افزایش می­یابد، لذا علاوه بر کاربردهای زینتی این گونه زرشک، با توجه به شاخساره گسترده و همچنین ریشه سخت آن، کشت آن به ­عنوان گونه هدف جهت اهداف تجارت کربن قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها