دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران.
چکیده
چکیده
در بحث سلامت غذا، معمولا به وجود بقایای کودهای شیمیایی و سموم شیمیایی و وجود آلاینده‌های محیطی در غذای انسان و دام توجه می‌شود ولی به ترکیباتی که به طور طبیعی در گیاه وجود دارد و برای انسان و دام خطرناک است اهمیتی داده نمی‌شود که این بی‌توجهی عمدتا بعلت عدم شناخت این مواد و گیاهان حامل آن‌هاست. ترکیبات سمی خطرناک در گیاهان مستقر در آپارتمان‌ها (مانند گیاه زینتی دیفن باخیا و کروتون)، در فضای سبز (مانند خرزهره و زیتون تلخ)، در مزارع و باغات (مانند داتوره و کرچک)، در مراتع و جنگل‌ها (مانند حنظل و دافنه) و یا در بخش‌هایی از گیاهان خوراکی مانند هسته هلو، در دانه و پوست ریشه زرشک و یا در بافت‌های سبز و جوانه‌های سیب زمینی وجود دارد. امروزه توجه به ورود مواد سمی به زنجیره غذایی انسان از طریق فرآورده‌های کشاورزی و دامی بقدری مهم شده است که انجام برخی آزمون‌های سلامت غذا مانند آزمون ماده سمی پیرولیزیدین (ماده سمی خطرناک برای کبد) از سال 2013 در کشورهای اروپایی الزامی شده است که طی آن نوع ترکیبات در محصولات مختلف کشاورزی کنترل می‌شود. مفاد این قانون توسط بسیاری از کشورها رعایت می شود. هدف از نگارش این مقاله، اشاره کلی به گیاهان خطرساز (سمی) و نقش آن‌ها در سلامت غذای انسان و دام و همچنین توجه به توزیع مواد سمی در گونه‌های مختلف زرشک است. آشنایی با این موضوع، علاوه بر حفظ سلامت افراد و دام‌ها، به تامین سلامت محصولات کشاورزی و دامی کمک می کند.
)